ทำไมเราถึงขี้เกียจและผลัดวันประกันพรุ่ง?
ขี้เกียจเรียน ขี้เกียจทำงาน ขี้เกียจออกกำลังกาย แล้วเคยสงสัยมั้ย ว่าทำไมเราถึงขี้เกียจและผลัดวันประกันพรุ่ง? มีงานวิจัยหัวข้อนี้มั้ย? มาครับ เดี๋ยวไลฟ์โค้ชพี่ฟ้าใสจะเล่าให้ฟัง #goodquestion. อย่าเพิ่งฟันธง ว่าตัวเองขี้เกียจ คำว่าขี้เกียจ ก็มีหลายมิติ หลายปัจจัย และซับซ้อนเกินกว่าที่เราจะระบุได้แบบขาว ดำเราอาจจะไม่ได้ขี้เกียจ เราแค่เจอกับความเครียด จนเหนื่อยมาก และ Burnout เพราะหมดแรง บางคน อาจจะขี้เกียจแค่บางเรื่อง (ไม่ขี้เกียจเล่นเกม แต่ขี้เกียจเรียน) บางคน อาจจะขี้เกียจแค่บางเวลา (เวลาเหนื่อยมากๆ ก็ขี้เกียจ) บางคน อาจจะขี้เกียจแค่เวลาอยู่กับบางคน (อยู่กับแม่ขี้เกียจได้ แต่กับพ่อโดนด่าแน่) บางคน อาจจะขี้เกียจเพราะไม่รู้ว่าจะทำบางอย่างไปเพื่ออะไรบางคน อาจจะขี้เกียจเพราะรางวัลในการลงมือทำ ไม่คุ้มค่ากับความเหนื่อย บางคน อาจจะขี้เกียจขยับตัว แต่เขาใช้ความคิดเยอะ ปัจจัยมันเยอะมาก ความซับซ้อน ลื่นไหล และ “ปัจเจก” นี้เป็นธรรมชาติของ Soft Science หรือวิทยาศาสตร์ที่เกี่ยวกับมนุษย์ แล้วทำยังไงดี? พฤติกรรมและอุปนิสัยของมนุษย์ซับซ้อน เกินกว่าที่จะสามารถนิยาม หรือฟันธงชัดๆได้ สิ่งที่เราทำได้ คือการแบ่งโจทย์ให้ชัดเจน ลองแบ่งปัญหาเป็นสองส่วนหลักๆ ปัญหาที่ 1: รู้สึกว่าการเริ่มต้นลงมือทำอะไรบางอย่าง เป็นสิ่งที่ยาก เราจะระบุปัญหานี้ว่า Procrastination หรือการผลัดวันประกันพรุ่ง ปัญหาที่ 2: รู้สึกไม่มีแรงกาย แรงใจ ในการลงมือทำอะไรบางอย่างให้ต่อเนื่อง เราจะระบุปัญหานี้กว้างๆว่า รู้สึกขี้เกียจ บทความนี้เป็นการสรุปสิ่งที่น่าสนใจ จากงานวิจัยปี 2021 โดย Denis Dautov ซึ่งมีความเห็นตรงกับคอร์สเกี่ยวกับ Change Psychology (การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกินของมนุษย์ ผ่านการเข้าใจกลไกจิตวิทยา) เราอาจจะสามารถสังเกตตัวเอง และนำไปปรับใช้ได้ CASE STUDY 1 ทำไมเราไม่เริ่มสักที? สาเหตุที่คนบางกลุ่มอาจจะผลัดวันประกันพรุ่ง เป็นเพราะเขาอาจจะขาดสภาพแวดล้อมบางอย่างในการ “เริ่มลงมือทำ” ถ้าห้องรก เสียงดัง หรือมือถือสั่นตลอดเวลา เราก็อาจจะไม่ค่อยมีสมาธิ ทำให้เราไม่ได้ลงมือทำสิ่งอื่นๆ (ส่งผลต่อการเรียนและการทำงาน)ถ้ารอบๆตัวมีแต่ขนม น้ำหวาน หรือคนใกล้ๆตัวมีนิสัยการกินจุกจิก เราก็อาจจะได้กินของเหล่านั้นมากขึ้นทำให้เริ่มต้นเปลี่ยนพฤติกรรมการกินได้ยาก ACTION 1 สิ่งที่เราทำได้ คือการเปลี่ยนสภาพแวดล้อม ทีละนิดทีละหน่อย ซึ่งเราเริ่มจากสิ่งที่เล็ก และใกล้ตัวก่อน เช่น การเติมน้ำเปล่าใส่ขวดไว้ เอาวางไว้รอบบ้าน หรือการซื้ออาหารที่มีประโยชน์มาเติมในตู้เย็น สังเกตว่าการทำแบบนี้ จะทำให้เราไม่ต้อง “ขัดแย้ง” กับตัวเอง และไม่ขัดแย้งกับคนอื่นจนใช้ชีวิตยาก(แม่ทำไข่เจียวให้กิน ก็กินได้! แต่เราเองก็ต้องมีอาหารที่เราวางแผนไว้เองด้วยส่วนหนึ่ง) นี่แค่จุดเริ่มต้นสิ่งที่สำคัญ คือค่อยๆเปลี่ยนไปทีละอย่าง CASE STUDY 2 สาเหตุที่เราขี้เกียจ อาจจะเป็นเพราะเราขาดทักษะ ความรู้ หรือเครื่องมือบางอย่าง ทำให้เราไม่มั่นใจในสิ่งที่ต้องทำ ACTION 2 ถ้าเรารู้สึกว่าเรามีพฤติกรรมหลีกเลี่ยงการ ลงมือทำอะไรบางอย่าง เพราะเรากลัวทำได้ไม่ดี หรืออาจจะรู้สึกว่าสิ่งนั้นๆมันยากเกินไป หรือไม่มั่นใจ สิ่งที่เราสามารถทำได้ คือการ “ย่อย” เป้าหมาย หรือกิจกรรมนั้นๆ ให้เล็กลงมาเป็นสิ่งที่เราสามารถรับมือได้ และตั้งเป้าหมายเป็น “การกระทำเล็กๆ” เราไม่แนะนำให้ตั้งเป้าหมายเป็นตัวเลข เช่น อยากลด 10kg หรือยกเวท 100kg หรือมีเงิน 1 ล้านภายในเวลา…..ปี เพราะตัวเลขพวกนี้มันเป็นแค่ตัวเลขมโนที่ไม่ได้อิงกับทักษะ ความรู้ ความสามารถ หรือแม้แต่ความพร้อมของสภาพจิตใจของเราดังนั้น แนะนำให้ตั้งเป้าหมายเป็น “ฉันจะทำ…..ทุกวัน เป็นเวลา…..นาที” และถ้าเรารู้สึกว่ามันยังยากอยู่ ก็สามารถลดความยาก หรือลดเวลาลงมาให้ตัวเองรู้สึกว่ามันง่ายขึ้นได้ สรุป ความขี้เกียจ มีหลายมิติ เราไม่ได้ขี้เกียจ ในทุกเรื่อง ดังนั้นอย่าตีตราตัวเอง เพราะการกดดันตัวเอง อาจจะไม่ได้ช่วยให้เราหายขี้เกียจได้เสมอไปสิ่งที่เราทำได้ คือการรู้ตัว ว่าเราขี้เกียจในหัวข้อไหน เพราะอะไร ปรับการตั้งเป้าหมาย ให้เป็นไปได้จริง ปรับสิ่งแวดล้อม ใกล้ๆตัว ปรับ “วิธี” ในการลงมือทำของเรา DO WHAT YOU CAN ทำ ในสิ่งที่ทำได้ ให้สม่ำเสมอ #แก๊งอ่านจบ ถ้าชอบหัวข้อ Soft Science แบบมีงานวิจัย และ ACTION ให้ลงมือทำได้ เมนต์มาว่า FTF ครับ! สนใจสอบถามข้อมูล FIT TRANSFORM MEMBER CLICK!